Niestety, dopiero ponad ćwierć wieku po odzyskaniu wolności przypomnieliśmy sobie o tych, którym wolność zawdzięczamy. Przypomnieliśmy sobie w sposób dalece niewystarczający, o czym świadczy wadliwa, niedoskonała, i już w momencie uchwalania krytykowana, ustawa z 2015 r. Zaproponowano w niej jałmużnę, tym którym zawdzięczamy wolność, narzucając w dodatku konieczność ubiegania się o nią. Tymczasem komunistyczni oprawcy i aparatczycy pobierają nadal wysokie apanaże. Te błędy należy jak najszybciej naprawić. Apelowaliśmy więc w ostatnich latach o zadośćuczynienie krzywdom jakie doznali działacze opozycji antykomunistycznej. Sam o to wnosiłem do Rządu RP w mojej pierwszej interpelacji, domagając się reakcji władz państwa polskiego na trudną sytuacją życiową i materialną ludzi zasłużonych dla polskiej wolności.
Panie Marszałku
Wysoka Izbo!
Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Kukiz’15 w sprawie ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych oraz niektórych innych ustaw – druk nr 936.
Komunizm niszczył społeczeństwo polskie materialnie, fizycznie i psychicznie. Dlatego tylko niektórzy mieli odwagę jawnie się mu sprzeciwiać. Spotykały ich za to więzienia, wyrzucanie z pracy i szkół, przymusowa służba wojskowa, tortury podczas przesłuchań i brutalne pobicia – kończące się nawet śmiercią.
A jednak działania opozycjonistów, trwające nierzadko wiele lat, doprowadziły do upadku komunistycznej władzy. Wydawać by się więc mogło, że ci, którzy ponieśli zasługi w walce ze zbrodniczym systemem, zostaną w tej wolnej Polsce docenieni.
Niestety, dopiero ponad ćwierć wieku po odzyskaniu wolności przypomnieliśmy sobie o tych, którym wolność zawdzięczamy. Przypomnieliśmy sobie w sposób dalece niewystarczający, o czym świadczy wadliwa, niedoskonała, i już w momencie uchwalania krytykowana, ustawa z 2015 r.
Zaproponowano w niej jałmużnę, tym którym zawdzięczamy wolność, narzucając w dodatku konieczność ubiegania się o nią. Tymczasem komunistyczni oprawcy i aparatczycy pobierają nadal wysokie apanaże. Te błędy należy jak najszybciej naprawić.
Apelowaliśmy więc w ostatnich latach o zadośćuczynienie krzywdom jakie doznali działacze opozycji antykomunistycznej.
Sam o to wnosiłem do Rządu RP w mojej pierwszej interpelacji, domagając się reakcji władz państwa polskiego na trudną sytuacją życiową i materialną ludzi zasłużonych dla polskiej wolności.
Odnośnie proponowanych zmian, pragnę zwrócić uwagę Wysokiej Izby na następujące elementy:
- Wydłużenie definiowanego w ustawie okresu działalności antykomunistycznej z 4 czerwca 1989 ro do 31 lipca 1990 r. jest w pełni zasadne. Wtedy to formalnie zlikwidowano Służbę Bezpieczeństwa, prowadząca do tego momentu stale działania przeciwko opozycjonistom. A i dziś jej byli funkcjonariusze podnoszą hardo głowę. Spektakularnym przykładem zbrodniczych działań wobec opozycjonistów jest mord na ks. Sylwestrze Zychu, którego dokonano już po wyborach z 4 czerwca 1989 r.
- Przyznanie stałego świadczenia dla każdego działacza opozycji jest minimalnym i symbolicznym gestem pomocy i zadośćuczynienia za doznane krzywdy. Wyeliminuje to żenującą kwestię żebrania ubogich działaczy niepodległościowych o groszową jałmużnę proponowaną w obowiązującej ustawie. Szkoda jednak, że jest to tylko kwota 400 złotych. Uważam, że świadczenie to powinno być wyższe i wynosić co najmniej dwukrotność tej kwoty.
Przypomnę, że beneficjenci władzy komunistycznej otrzymywali przez kilkadziesiąt lat kwoty wielokrotnie przewyższające owe symboliczne 400 zł.
Nie możemy tłumaczyć się skromnymi możliwościami budżetu. Przecież koalicja rządząca stale podkreśla jego doskonały stan.
Przypominam, że po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Józef Piłsudski przeprowadził w ubogiej i zmagającej się z pozaborczymi pozostałościami Polsce ustawę, na mocy której państwo uposażyło dożywotnio byłych powstańców styczniowych.
Dzisiaj, gdy Polska jest w znacznie lepszym położeniu ekonomicznym, docenienie działaczy opozycji antykomunistycznej winno być naszym priorytetem i żadne wyliczenia kosztów nie powinny tego priorytetu przesłaniać.
- Należałoby wprowadzić jeszcze jedno zastrzeżenie, wynikające z niezamożności wielu dawnych opozycjonistów, którzy niejednokrotnie zmagają się z zajęciami komorniczymi itp. problemami. Świadczenie to powinno być obligatoryjnie wyłączone spod zajęć komorniczych i nie wliczane do kwoty zwolnionej od zajęcia.
- Odrębną kwestią jest przyznawanie żyjącym w trudnych warunkach działaczom opozycji i osobom represjonowanym rent specjalnych.
Po 1989 r. nie zweryfikowano zasadności wypłacania takich rent, a jedynie przyznano je osobom często powiązanym z postkomunistycznymi, czy okrągłostołowymi ekipami rządowymi.
Niewątpliwe należałoby objąć tą formą wsparcia osoby wymagające takiej pomocy a rzeczywiście dla Polski zasłużone, jakimi są działacze opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane za antysystemową działalność w PRL.
- Cieszy propozycja powołania Rady do Spraw Działaczy Opozycji Antykomunistycznej i Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych.
Da ona kierownikowi Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych strukturę do konsultacji zagadnień ważnych dla tego środowiska i pozwalającą na bieżące monitorowanie funkcjonowania ustawy.
6. W pełni uzasadnione są także zmiany w ustawie o kombatantach.
– Rozszerzenie okresu działalności kombatanckiej do 1963 r. wydaje się oczywiste w kontekście śmierci w tym roku ostatniego Żołnierza Wyklętego, Józefa Franczaka „Lalka”.
Reasumując, Klub Kukiz’15 jest za przyjęciem proponowanej ustawy, z nadzieją na rychłe prawdziwe i pełne docenienie działaczy opozycji antykomunistycznej, dzięki którym żyjemy w wolnej Polsce.
dr hab. Józef Brynkus
Poseł na Sejm RP
